Peer-review en feedback geven bij vertalingen

Peer-review wordt ook wel collegiale toetsing genoemd. In veel vakgebieden is het geven en ontvangen van peer-review een gebruikelijk onderdeel van het werkproces. In de vertaalwereld is er doorgaans weinig kennis over dit proces en wordt het nauwelijks of beperkt ingezet hoewel het een zeer belangrijke stap is. De kritische blik van een aantal gelijken (Engels: peers), meestal vakgenoten of collega's, verhoogt namelijk de geloofwaardigheid, kwaliteit en betrouwbaarheid van een vertaling.

De laatste jaren is intervisie, "regelmatig gestructureerd overleg van een kleine groep hiërarchisch gelijkwaardige professionals waarin vragen over het eigen functioneren centraal staan" (De Meer 2003, p. 16), als vorm van permanente educatie steeds belangrijker geworden. In sommige beroepsgroepen—denk aan advocaten—is intervisie zelfs verplicht, maar niet voor tolken en vertalers. Er valt veel voor te zeggen voor een vorm van na- en bijscholing waarin tolken en vertalers, eventueel samen met een deskundige gespreksleider, ervaringen uitwisselen. Wat ons betreft zou dan wel aan intervisiebijeenkomsten evenveel PE-punten moeten worden toegekend als aan cursussen onder leiding van een docent.

De Nederlandse Orde van Advocaten (NOVA) maakt een interessant onderscheid tussen intervisie, het bespreken van dilemma's zoals belangenverstrengeling of problemen rond integriteit, en peer-review, waarbij het vergroten van juridische deskundigheid centraal staat. Of dit onderscheid gemaakt moet en kan worden is één van de vragen waarover we graag met u in discussie gaan—het is minder belangrijk voor de vraag die we in onze workshop centraal stellen:

Hoe kunnen we elkaars functioneren als vertaler effectief ter discussie stellen?

Lesschema

Ochtend:

Wat is nu effectieve peer-review? Wat betekent effectief hier eigenlijk? En met welke affectieve en didactische factoren moet een peer-reviewer rekening houden? Een voorbeeld: het is duidelijk dat feedback niet goed ontvangen wordt als deze beledigend is. Maar minder duidelijk is misschien de vraag: hoeveel heeft de ontvanger van een lovende review aan die lof? Vragen als deze behandelen we in het eerste deel van de workshop aan de hand van wat de wetenschappelijke literatuur ons zegt over peer-reviewen Daarbij staat het vergroten van deskundigheid, in ons geval als vertaler en taalgebruiker, centraal.

Middag:

In de tweede helft van de workshop gaan we met onze theoretische kennis aan de slag.  Aan de hand van Nederlandse vertalingen uit de verschillende talen van de deelnemers (gemaakt door uw workshopdocenten, in samenwerking met DeepL en Google Translate; u kunt erop rekenen dat er met die vertalingen het een en ander mis zal zijn) gaan we het geven van effectieve peer-review oefenen. Echter, voordat we dit kunnen doen, zullen we ons nog een niet onbelangrijke vraag stellen: hoe beoordeel je eigenlijk de kwaliteit van een vertaling? We bespreken enkele veelgebruikte beoordelingsmodellen en kiezen er een om mee te werken.

Leerdoelen

De deelnemer kent na afloop:

- de theorie over peer-review en feedback geven;

- hoe effectieve peer-review te verzorgen; en

- de beoordelingsmodellen en weet hoe deze te kiezen en te gebruiken.

Relevantie

Veel vertalers doen revisiewerk. In de literatuur over peer-review en feedback wordt bijvoorbeeld aangenomen dat eventuele correcties/revisies zo “gelocaliseerd” mogelijk moeten zijn omdat het anders moeilijk is voor de persoon van wie het werk gereviseerd wordt om te zien wat het probleem is. In de praktijk is het belangrijk dat vertalers zich bewust zijn van deze richtlijnen en die kunnen toepassen in hun revisiewerk. 

Voertaal

Nederlands

Instapniveau

Je hebt geen ervaring nodig met intervisie of peer-review, wél is ervaring in reviseren een pré.

Tip: Revisiegroep notariële terminologie (Engels)

Leesopdracht

Vooraf kun je je inlezen in dit onderwerp door dit artikel te lezen

Mr. drs. Tony Foster studeerde Engels en Rechtsgeleerdheid (afstudeerrichting Vergelijkend Privaatrecht) aan de Universiteit Leiden. Daar is hij sinds 1990 werkzaam als docent Engelse taalbeheersing, toegepaste taalkunde en (juridisch) vertalen. Daarnaast doceert hij vergelijkend strafrecht en juridisch vertalen in strafzaken aan de SIGV en cursussen en workshops aan tolken en vertalers, raadsheren en rechters, advocaten en officieren van justitie, kortom aan iedereen die net als hij bezeten is van juridisch vertalen of daarvoor in ieder geval aanleg heeft.

Dr. Lettie Dorst is als Universitair Docent Engelse Taalkunde en Vertaalwetenschap verbonden aan de Universiteit Leiden, waar zij onder andere de vakken Multimodal Translation, Subtitling in Theory and Practice en The Translator’s Tools geeft. In The Translator's Tools staan CAT-tools, termenbanken, corpora en machinevertalingen centraal. Maar ook in haar andere onderwijs en haar eigen onderzoek naar o.a. stijl en gender in vertaling besteedt Lettie veel aandacht aan tools en technologie, bijvoorbeeld door corpora te gebruiken om de vertaling van metaforen in verschillende tekstsoorten en talen te analyseren, of door te kijken hoe machinevertaalprogramma's als DeepL en GoogleTranslate omgaan met literaire teksten. Op dit moment leidt Lettie een NRO Comenius Senior Fellow-project dat onderzoek doet naar de waarde van machinevertalingen in het hoger onderwijs.

LOCATIE

KTV-hoofdkantoor
Meinsstraat 2
3862 AE  Nijkerk

Routebeschrijving

PRAKTISCHE INFORMATIE

  • Maximaal 12 deelnemers
  • Catering bij de prijs inbegrepen.
  • Ontvangst en registratie vanaf 9:00 uur. Programma start om 9:30 uur en eindigt om 17:00 uur.

DAGINDELING

  • Aanvang 9:30 uur
  • Pauze: 11:00-11:20 uur
  • Lunch: 12:50-13:45 uur
  • Pauze: 15:15-15:30 uur
  • Einde: 17:00 uur
Datum: 19 jun. 2024
  • van 09:30 tot 17:00
  • 299,- (excl. BTW)
  • Nijkerk